Materie is samengesteld uit atomen en moleculen. Deze deeltjes ondervinden temperatuureffecten in de vorm van agitatie.
Wanneer de temperatuur toeneemt, nemen de meeste materialen toe in volume. Op microscopisch niveau komt deze uitzetting overeen met een grotere afstand tussen de moleculen. Deze volumetoename noemen we uitzetting of expansie. Omgekeerd resulteert een temperatuurafname in samendrukking of compressie.
Deze eigenschap kan worden waargenomen bij alle toestanden van de materie, maar is vaak niet zichtbaar.